Ruhsal bozukluklar (veya akıl hastalıkları) düşüncenizi, duygularınızı, ruh halinizi ve davranışınızı etkileyen durumlara verilen genel addır. Arada sırada ya da belirli bir periyoda bağlı olabildikleri gibi uzun süreli (kronik) olabilirler. Başkalarıyla ilişki kurma, çalışma hayatında aktif olma, aile hayatının devamlılığında ve her gün işlev görme becerilerinizi etkileyebilirler.
Akıl hastalığı türleri nelerdir?
Pek çok farklı ruh ve akıl hastalığı türü vardır. Yaygın olan bazı bozukluklar şunlardır:
- Panik bozukluğu , obsesif kompulsif bozukluk ve fobiler dahil olmak üzere anksiyete bozuklukları
- Depresyon , bipolar bozukluk ve diğer duygudurum bozuklukları
- Yeme bozuklukları
- Kişilik bozuklukları
- Travmatik stres bozukluğu sonrası
- Şizofreni dahil psikotik bozukluklar
Ruhsal bozukluklara ne sebep olur?
Akıl hastalığının tek bir nedeni yoktur. Bir dizi faktör akıl hastalığının ortaya çıkma ve ilerleme riskine katkıda bulunabilir.
- Genleriniz ve aile geçmişiniz
- Stres veya istismar öyküsü gibi olumsuz yaşam deneyimleriniz, özellikle çocuklukta meydana gelenler
- Beyindeki kimyasal dengesizlikler gibi biyolojik faktörler
- Bir travmatik beyin hasarı
- Bir annenin hamileyken virüslere veya toksik kimyasallara maruz kalması
- Alkol veya keyif verici maddelerin kullanımı
- Kanser gibi ciddi bir tıbbi sorunla boğuşuyor olmak
- Kapalı bir çevrede yaşamak ve yalnız veya tecrit edilmiş hissetmek
Ruhsal bozukluklar karakter kusurlarından kaynaklanan bozukluklar olmadığı gibi, tembel veya zayıf olmakla da hiçbir ilgileri yoktur. Ruhsal bozuklukları olan insanları suçlamak ya da eleştirmek yerine tedavi için yardımcı olmak gerekmektedir.
Ruhsal bozukluklar için kimler risk altındadır?
Zihinsel bozukluklar oldukça yaygın bozukluklardır. Türkiye’de 18 yaş üstü nüfusta ruhsal bozukluk görülme sıklığı %17.2 olarak bilinmektedir.
Riskler
Psikiyatrik hastalık doğru tespit edilmediğinde ve uygun tedavi düzenlenemediğinde:
• İntihar ve/veya kendine/çevreye zarar olasılığı
• Hastalığın kronikleşmesi
• Tedavi uyumunun bozulması
• Kişiler arası ilişkiler ve işlevselliğin bozulması
• Yeti yitimi
Ruhsal bozukluklar nasıl teşhis edilir?
Teşhis alma adımları şunları içerir:
- Tıbbi bir geçmiş
- Uzmanınız semptomlarınıza diğer tıbbi koşulların neden olabileceğini düşünüyorsa, fiziksel bir muayene ve muhtemelen laboratuvar testleri isteyebilir
- Bir psikolojik değerlendirme.
- Düşünceleriniz, duygularınız ve davranışlarınızla ilgili soruları cevaplayacaksınız.
Ruhsal bozuklukların tedavileri nelerdir?
Tedaviler, zihinsel bozukluğun niteliğine, düzeyine ve ne kadar ciddi olduğuna bağlı olarak geliştirilir. Terapistiniz ve siz tedavi sürecine işbirliği içinde olarak size özgü tedavi yöntemlerinin uygulanmasını sağlayacaksınız. Genellikle rahatsızlığınıza uygun bir terapi tekniği uygulanır. tedavinin bir parçası olarak ilaç da alabilirsin. Bazı insanlar da sorunlarını yönetmek için sosyal desteğe ve eğitime ihtiyaç duyarlar.
Bazı durumlarda daha yoğun tedaviye ihtiyacınız olabilir. Bir psikiyatri hastanesine gitmeniz gerekebilir. Bunun nedeni akıl hastalığınızın şiddetli olması olabilir. Veya kendinize veya bir başkasına zarar verme riskiniz olduğu için olabilir. Hastanede, akıl sağlığı uzmanları ve diğer hastalarla danışmanlık, grup tartışmaları ve aktiviteler alacaksınız.